Mannen in de overgang – Symptomen en behandelingen

Als we aan de menopauze denken dan denken we in de eerste plaats waarschijnlijk aan vrouwen. Een vrouw komt meestal in de overgang rond haar 50^e jaar. Het belangrijkste kenmerk is dat de menstruatie stopt en de vrouw niet meer vruchtbaar is. Ook mannen kennen een ‘overgang’. Die wordt ook wel penopauze genoemd. Bij mannen is het echter niet zo dat ze dan niet meer vruchtbaar zijn. Een man kan tot op hoge leeftijd kinderen verwekken. Er is bij mannen dan ook veel minder sprake van hormonale veranderingen dan bij vrouwen.

Wat merken mannen in de overgang?

Mannen kunnen rond hun 50^e te maken krijgen met klachten of symptomen die je zou kunnen wijten aan de penopauze. Mannen worden soms neerslachtig of zelfs depressief. Ook is dit de periode waarin ze zich vaak afvragen ‘is dit het nu?’. Ze hebben carrière gemaakt, in de meeste gevallen een goede baan. Een leuke partner, kinderen wellicht, kortom: hun leven op de rit. En dan ineens slaat de twijfel toe. Straks ben ik oud en dan heb ik niet alles uit het leven gehaald. Die wetenschap kan ervoor zorgen dat mannen in de war raken.

Een jonge vriendin

Iets dat veel mannen in de penopauze overkomt is dat ze verliefd worden op een jongere vrouw. Soms gaan ze er bewust naar op zoek. Soms lopen ze iemand tegen het lijf op het werk, op de sportschool of in de kroeg. Vaak wordt gezegd dat mannen dit doen omdat ze zichzelf willen bewijzen. Ze willen laten zien dat ze nog aantrekkelijk zijn want ze kunnen immers een knappe meid versieren die ook makkelijk een man van haar eigen leeftijd kan vinden. Anderzijds zijn er vrouwen van begin 20 die mannen van hun eigen leeftijd te jongensachtig vinden en daarom vallen voor de charmes van een oudere man. Dit heeft menige langlopende relatie doen stranden. Vaders die hun vrouw en kinderen in de steek laten en met hun nieuwe, jonge vriendin aan een nieuw leven beginnen.

‘Ik ga het helemaal anders doen’

 Veel mannen in de overgang hebben een drang om hun leven om te gooien. Ze zien het als een laatste kans om opnieuw te beginnen. Vrouwen hebben die drang vaak minder. Voor hen is het vaak de periode waarin de kinderen ouder worden en ze sowieso meer vrijheid krijgen. Wat voor veel vrouwen wel vervelend is, is dat de overgang bij mannen vaak gepaard gaat met een nieuwe levensstijl. Ze verlaten hun gezin voor een jonge vriendin. Als ze met die vriendin dan ook weer kinderen krijgen dan blijkt papa nu ineens wel tijd te hebben. Ineens is het geen probleem om er ’s nachts uit te gaan als de baby huilt. Ineens is er wel tijd om te spelen en een deel van de zorgtaken over te nemen. Dit komt bij de ex-vrouw dan vaak erg wrang over.

Symptomen van de penopauze

Mannen in de penopauze, die ook wel andropauze wordt genoemd, ervaren soms ook lichamelijke ongemakken. Het is een misverstand dat alleen vrouwen overgangsklachten hebben. Ook mannen kunnen last krijgen van opvliegers en gewichtstoename door de hormonale veranderingen. De testosteronspiegel daalt tijdens deze levensfase langzaam. Dit kan ook gepaard gaan met problemen op seksueel gebied. Erectiestoornissen bijvoorbeeld of minder gemakkelijk een hoogtepunt kunnen krijgen. Mannen die met dit soort problemen te maken krijgen kunnen daar erg onzeker van worden. Ook dit kan overigens aanleiding zijn om op zoek te gaan naar een jonge vriendin. Om te bewijzen dat ‘hij het echt nog wel doet’.

Sombere gedachten

Statistieken tonen aan dat het aantal suïcides onder mannen van rond de 50 jaar hoger ligt dan in andere leeftijdscategorieën. Ook dit heeft te maken met de penopauze. Het is een fase waarin mannen onzeker kunnen worden over hun lichaam. Hun krachten nemen wat af, sportieve prestaties worden minder. En ze liggen misschien minder goed in de markt bij de dames. Het lukt niet meer om aan elke vinger tien vrouwen te krijgen. De penopauze leeftijd ligt voor mannen tussen de 40 en 50 jaar. Het afnemen van de aantrekkelijkheid voor vrouwen kan ervoor zorgen dat mannen neerslachtig worden. Omdat mannen minder snel geneigd zijn om hulp te zoeken bij de huisarts of een psycholoog kan dit uiteindelijk leiden tot een depressie.

Lichamelijke klachten tijdens de penopauze

Naast psychische gevolgen kan de penopauze ook leiden tot lichamelijke klachten zoals

• Slaapstoornissen
• Plasproblemen / incontinentie
• Vermoeidheid
• Verminderde spierkracht
• Bloedarmoede

Wanneer je als man kampt met één of meerdere van dit soort symptomen en je bent in de ‘penopauze leeftijd’ tussen de 40 en 50 jaar, dan kan het goed zijn dat je klachten te maken hebben met de overgang bij de man. Aarzel niet en maak een afspraak bij de huisarts. Zeker als je ook erectieproblemen hebt en dit leidt tot een sterk verminderd of zelfs geheel afwezig seksleven met je partner. Er is in veel gevallen gewoon iets aan te doen.

Een ongezonde levensstijl

De penopauze symptomen die je ervaart kunnen ook te maken hebben met een ongezonde levensstijl. Ook die is dan soms weer te relateren aan het feit dat de man zich wil bewijzen. Je kunt bijvoorbeeld te maken hebben met

• Een te hoog cholesterolgehalte
• Overgewicht
• Diabetes type II
• Klachten als gevolg van overmatig drankgebruik of roken
• Aderverkalking
• Hoge bloeddruk

De huisarts zal dan ook je levensstijl met je bespreken en je adviezen geven om hier indien van toepassing iets aan te veranderen. Minder drinken, stoppen met roken en meer bewegen kunnen vaak al een groot verschil maken. Soms is het nodig om medicatie voor te schrijven, bijvoorbeeld bij symptomen van diabetes of bij een te hoge bloeddruk.

De behandeling van overgangsklachten bij mannen

Net zoals bij vrouwen is het vanzelfsprekend ook mogelijk om mannen met overgangsklachten te helpen. Dit kan bijvoorbeeld door een hormoonpreparaat voor te schrijven. Hiermee wordt de testosteronspiegel verhoogd. Dit leidt vaak tot vermindering van de klachten. De huisarts kan deze middelen voorschrijven. Ze zijn ook online te koop. Er zijn namelijk ook voedingssupplementen waarvan wordt beweerd dat ze invloed hebben op de hormoonspiegel. Deze voedingssupplementen bevatten meestal extracten van ginseng en maca wortel. Maar ook andere ingrediënten worden toegepast om de hormoonspiegel van mannen te beïnvloeden.

Hoe kun je zelf je klachten verminderen?

Wil je de penopauze symptomen te lijf gaan dan kun je daar zelf ook het nodige aan doen. Zorg voor gevarieerde voeding die rijk is aan eiwitten. Vermijd suiker en verzadigd vet. Kies voor verse groenten en fruit en voeding die veel mineralen zoals zink en ijzer bevatten. Die helpen je lichaam om voldoende testosteron aan te maken. Natuurlijk moet je er ook voor zorgen dat je voldoende vitaminen binnen krijgt. Vooral de vitaminen B3, B6 en B12 en vitamine C zijn goed voor een gezonde hormoonspiegel. Natuurlijk kun je een voedingssupplement slikken waar deze stoffen in zitten, maar gezond eten helpt je vaak al een heel eind op weg.

Hoelang duurt de penopauze bij mannen?

Net zoals bij vrouwen verschilt de periode waarin mannen in de overgang zitten van persoon tot persoon. Sommige mannen rollen er zonder al te veel ongemakken doorheen. Anderen hebben er meerdere jaren last van. Als je tot de laatste categorie behoort dan is het zaak om aan de bel te trekken als de klachten je leven te veel beheersen. Als je continu slecht slaapt of te kampen hebt met erectiestoornissen dan kan dit een flinke invloed hebben op je leven. Aarzel dan niet om een afspraak te maken bij de huisarts. Hij of zij kan je helpen te onderzoeken of de klachten inderdaad te maken hebben met de andropauze of dat er misschien toch iets anders aan de hand is. Indien nodig kan de huisarts je doorverwijzen naar een specialist. Dit kan nodig zijn als er sprake is van een vergrote prostaat. Dit kan tot gevolg hebben dat je minder makkelijk kunt plassen of dat je nadruppelt na het plassen. In sommige gevallen is er sprake van prostaatkanker. Als dit tijdig wordt ontdekt is behandeling en genezing heel goed mogelijk.

Het leven na de penopauze

Gelukkig is de penopauze bij de man een periode die weer voorbij gaat. Als je het geluk hebt dat je partner je de tijd gunt om deze periode door te komen dan zal het jullie relatie op de langere termijn alleen maar goed doen en verdiepen. Het overgrote deel van de mannen weet een balans te vinden in deze nieuwe levensfase. Ze ontdekken nieuwe hobby’s of maken gebruik van meer vrijheid door te gaan reizen en nieuwe landen en culturen te ontdekken. En wie weet worden er kleinkinderen geboren waar je als kersverse opa je tijd en liefde aan kunt geven. Wel de lusten, niet de lasten, is immers het grote voordeel van kleinkinderen boven eigen kinderen. En als je dan toch het roer wil omgooien dan is dit ook hét moment om een nieuwe uitdaging in je werk aan te gaan. Je hebt hopelijk nog vele gezonde jaren voor de boeg.